هوش هیجانی مؤثر در کنترل احساسات معلم ریاضی
تاکنون درباره مدیریت رفتاری و عاطفی یک معلم چیزی شنیدهاید و اینکه چگونه و چه میزان این مدیریت رفتاری بر شخصیت معلم، سبکهای آموزشی و همچنین کارآمد بودن معلم اثرگذار باشد. بحث مدیریت رفتار در حوزه هوش هیجانی قرار دارد و آنچه باید بدانیم آن است که هوش هیجانی چیست؟ اهمیت داشتن و تقویت هوش هیجانی برای یک معلم ریاضی در چیست؟ هوش هیجانی چگونه به معلم در کنترل احساسات، هیجانات و اضطراب کمک میکند؟
هوش هیجانی چیست؟
هوش هیجانی، احساسی یا عاطفی شامل شناخت و کنترل احساسات و هیجانهای خود است.
هوش هیجانی، مجموعهٔ گستردهای از مهارتها و خصوصیات فردی را شامل شده و بهطورمعمول به آن دسته مهارتهای درون فردی و بین فردی گفته میشود.
اصطلاح هوش هیجانی برای اولین بار در دهه ۱۹۹۰ توسط دو روانشناسی به نامهای جان مایر و پیتر سالووی مطرح شد.
آنان اظهار داشتند، کسانی که از هوش هیجانی برخوردارند، میتوانند عواطف خود و دیگران را کنترل کرده، بین پیامدهای مثبت و منفی احساسات تمایز گذارند و از اطلاعات عاطفی نسبت به خود و دیگران برای کنترل آن استفاده کنند.
شما چه جور معلمی هستید؟
آیا شما یک معلم با هوش هیجانی هستید که دانشآموزان خود را در یادگیری درگیر میکنید؟
چرا که شخصیتها و رفتارهای آموزشی میتواند روی پیشرفت دانشآموز مؤثر باشد، معلمی که آگاهی عاطفی و مهارتهای میان فردی را توسعه میدهد، قادر است کلاس خود را بهتر مدیریت کند و مؤفقیت دانشآموزان را ارتقا دهد.
پنج مؤلفه هوش هیجانی دنیل گلمن که در کتابش به نام «هوش هیجانی EQ: چرا از IQ مهمتر است؟»، نشان میدهد که چگونه خودآگاهی، خودتنظیمی، انگیزه، آگاهی اجتماعی و ارتباط مدیریتی میتواند به معلمان کمک کند تا اثربخشی خود را در کلاس درس افزایش دهند.
محققان مطالعات موردی و ابزارهای ضروری که به معلمان کمک میکند را تهیه کردند:
- رفتارهای آگاهانه و ناآگاهانه که بر محیط یادگیری تأثیرگذارند را بشناسید.
- مهارتهای ارتباطی کلامی و غیرکلامی خود را اصلاح کنید.
- ناکامیها و احساسات خود را مدیریت کنید.
- رفتارهای دانشآموزان را تفسیر کنید و بینش خود را درباره درک دانشآموزان از معلمان، توسعه دهید.
- مهارتهای نمایشی خود را صیقل دهید.
یک معلم هوش هیجانی شدن، شامل فعالیتها و تمرینات عملی است که برای تسهیل هوش هیجانی یا بهعنوان فرصت برای حرفهای شدن، مناسب است.
اهمیت هوش هیجانی در معلمان
مدیریت عاطفی در معلمان بسیار مهم است. از استرس جلوگیری میکند و به آنها کمک میکند بدون متأثر کردن دانشآموزان، با موقعیتهای پیچیده در کلاس کنار بیایند.
معلمانی فاقد هوش هیجانی هستند که دانشآموزان خود را مؤاخذه میکنند، فاقد حس همدلی هستند، بهجای گفتن «اگر به کمک احتیاج دارید، من اینجا هستم» آنها را مجازات میکنند و حتی به طرز جنجالی با دانشآموزان خود مقابله میکنند.
این رفتارها ناشی از ناتوانی آنها در مدیریت احساسات خود است. ما این کار را در خانه یا مدرسه یاد نمیگیریم، به همین دلیل بسیاری از افراد فاقد این مهارتهای مدیریت عاطفی هستند.
شاید در بسیاری از موارد، عدم هوش هیجانی در معلمان به علت اضطراب برای مواجهه با چالشهایی از جمله دانشآموزانی که در خانه مشکل دارند، والدینی که به جلسات اولیا مربیان نمیآیند، یا والدینی که بیش از حد درخواست دارند و همیشه از معلم سؤال میکنند، چرا بچههایشان نمرات «پایین» دارند.
هر روز در مدارس موارد قلدری بیشتر دیده میشود. چه کسی معلمان را برای مواجهه با این شرایط سخت آماده میکند؟ تقریباً هیچ یک از آنها در مدیریت عاطفی با گروههای مسئلهدار تجربه ندارند. با این حال، اکثریت قریب به اتفاق چنین وضعیتی را تجربه کردهاند.
مدیریت عاطفی یک گروه مسئلهدار با مدیریت احساسات خود معلم آغاز میشود. معلمان وقتی وارد کلاس میشوند به ماشین تبدیل نمیشوند و احساسات خود را در خارج از خانه نمیگذارند. آنها با رؤیاهای خود، بلکه با نگرانیهای خودشان آموزش میدهند.
از طرفی دیگر، بسیاری از دانشآموزان مدرسه را کنار گذاشتند زیرا معتقد بودند معلمان هیچ شور و اشتیاقی به تدریس ندارند. معلمان واقعاً میتوانند بر دانشآموزان تأثیر بگذارند، به گونهای که اگر معلمانشان برای بهتر شدن تغییر کنند، دانشآموزان نیز میتوانند بهره ببرند؛ بنابراین، هوش هیجانی برای معلمان بسیار مهم است.
معلم بر ابدیت تأثیر میگذارد. او هرگز نمیتواند بگوید نفوذش متوقف میشود.
-هنری آدامز-
مهارتهای اساسی برای بهبود هوش هیجانی در معلمان
افراد باهوش و احساسی دارای پنج مهارت اساسی هستند. به منظور توصیف هر یک از آنها، ما از کار سالووی الهام گرفتیم که این مهارتها را به ترتیب زیر ارائه داد:
- خودشناسی: شناخت احساسات خود و ارتباط آنها با افکار و اعمال خودمان، به ما این امکان را میدهد تا خودآگاهتر باشیم.
- کنترل عاطفی: این امکان را به ما میدهد تا بر بی حسی و استیصال که ممکن است در شرایط استرسزا و یا هرج و مرج در کلاس ایجاد شود، مسلط شویم.
- توانایی ایجاد انگیزه: این کمک میکند تا معلمان درک کنند چگونه میتوانند از خودشان انگیزه بگیرند، به طوری که این انگیزه را از خود به دانش آموزان منتقل کنند.
- همدلی: به معلمان کمک میکند تا با دانشآموزان ارتباط برقرار کرده و آنها را درک کنند؛ زیرا شاید آن دانشآموزی که کتاب خود را در کلاس باز نمیکند، در کشمکش طلاق والدین خود قرار داشته باشد و والدین هم به او بیتوجهاند.
- مهارتهای اجتماعی و رهبری: این مهارتها باعث میشوند تا به روشهای مؤثر با دانشآموزان تعامل برقرار شود و بدون از دست دادن اقتدار این کار را انجام دهد.
«بچهها مانند سیمان مرطوب هستند. هرچه روی آنها بیفتد، شکل میگیرند.»
-هیم جینوت-
هوش هیجانی به محافظت در برابر استرس کمک میکند
هوش هیجانی به معلمان کمک میکند تا با موقعیتهای استرسزا روبرو شوند به طوری که واکنش آنها میتواند بر یادگیری و بهزیستی دانشآموزان تأثیر بگذارد. همچنین، به آنها کمک میکند تا با چالشهای جدیدی که با گروههای از دانشآموزان مسئلهساز، کلاسهای شلوغ یا کمبود انگیزه مواجه هستند، کنار بیایند.
ما در جامعهای زندگی میکنیم که ارزشهای آموزشی و مقابله با مشکلات دانشآموزان از طریق درک بیشتر مهم است. معلمان بیشتر از آنچه که ما فکر میکنیم اثرگذار هستند.
معلم بودن کار آسانی نیست. دروس بسیار زیاد، کلاسهای شلوغ و اضطراب، زندگی هر روز معلم را تعریف میکنند.
با این حال، ما نمیتوانیم فراموش کنیم که سالها قبل دانشآموز بودیم. ما مشکلات خودمان را داشتیم و فکر میکردیم « هیچ کس ما را درک نمیکند.»
منابع:
https://us.sagepub.com/en-us/nam/becoming-an-emotionally-intelligent-teacher/book234404
/https://exploringyourmind.com/importance-emotional-intelligence-teachers