سعاد | کالج آموزش آنلاین
اهمیت صبر در عرصه تدریس و آموزش چیست؟
در عصری که هر چیز در آن فوری شده است؛ بارگیری موسیقی فوری، بارگذاری عکس فوری، سوپ فوری که البته با همه این‌ها رضایت فوری هم اتفاق می‌افتد، صبر به یک مفهوم فوق‌العاده سخت برای تمرین تبدیل می‌شود. ممکن است تعریف صبر و شکیبایی در دنیایی که با تکنولوژی تسریع می‌شود محو شود.
آموزش، هر آنچه باشد امری فوری نیست؛ شکارچی به صبر احتیاج دارد تا اشتباه نکند، با این وجود از هیچ معلمی انتظار نمی‌رود که صبر و شکیبایی زیادی با افرادی داشته باشد که عدم نظم، ناتوانی و تنبلی آن‌ها، کار دانش‌آموزان دیگر را مختل می‌کند. گذراندن یک روز تنها در کلاس پر از دانش‌آموزان سرسخت کافی است که هر انسانی را مجنون جلوه دهد.
صبوری با دانش‌آموزانی که برای یادگیری تقلا دارند بخشی از حرفه تدریس است، اما بی‌حوصلگی با دانش‌آموزان کوشا نشانه کوتاهی خود معلم است.
مفهوم صبر برای معلم یعنی چه؟
عبارت «صبر» در زبان لاتین، “Patientia”و با ریشه ” “peiبه معنای «رنج و تحمل، اما بدون سرکشی» مانند یک رودخانه روان است؛ بنابراین، صبر نوعی رنج را در خود دارد، اما این درد و رنج به طرز عمدی صورت گرفته و بدون عصبانیت یا دلخوری تحمل می‌شود.
هر چیزی که می‌تواند نتایج بزرگ‌تر، بهتر و به‌خصوص پایدارتر داشته باشد، باید در طی یک دوره زمانی با صبر، فداکاری، اراده و از همه مهم‌تر ازخودگذشتگی، به‌طور آگاهانه، دقیق و پیگیر انجام شود. تدریس یکی از این حرفه‌ها است و بدون صبر، نمی‌توان انجام داد.
آیا تا به حال در کلاسی تدریس کرده‌اید که علیرغم به‌کارگیری روش‌های متنوع تدریس و هزاران تکرار مؤکد، دانش‌آموزان مفاهیم ساده پایه را درک نکنند؟ همه ما چنین کلاسی را داشته‌ایم؟
کار معلم خیلی بیشتر از تدریس کردن است. در واقع، وظیفه او «انسان‌سازی» است. انسان‌سازی دو جنبه دارد. یکی: انتقال دانش در حوزه‌های مختلف دانش‌آموزی و دیگری شخصیت‌سازی.
شخصیت‌سازی دانش‌آموز را قادر می‌سازد تا به یک شهروند راست‌گو، صادق، قابل‌اعتماد، بافرهنگ و متعهد تبدیل شود که از ارزش همزیستی هماهنگ برخوردار است و از مهربانی، دلسوزی، ملاحظه در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود می‌داند.
بیشتر ناهنجاری‌ها، بی‌اعتمادی، بی‌اعتقادی، حرص و خشونت و خودمحوری که امروزه در جامعه و جهان مشاهده می‌کنیم از فرارهای موجود در فرآیند انسان‌سازی در آموزش فوران می‌کند. بدون صبر، هیچ معلمی نمی‌تواند این موارد را در دانش‌آموزان خود ایجاد کند.
صبر صفتی است که هر معلم باید از آن برخوردار باشد
یکی از مزایای معلمان، داشتن دانش گسترده در مورد موضوعی است که آن‌ها آموزش می‌دهند. با این حال، برخی از معلمان توانایی درک این واقعیت را ندارند که دانش‌آموزان دارای استعدادهای یکسان در موضوعات مختلف نیستند.
یک معلم خوب این موضوع را به خوبی درک می‌کند و مایل است برای تقویت دانش‌آموزانی که در برخی از موضوعات مهم ضعف دارند، وقت بگذارد. چنین سطحی از نگرانی روی دانش‌آموزان، صفتی است که تنها در صورت صبر معلم تحقق می‌یابد.
یک معلم صبور نیز تمایل به سازگاری با شرایط مختلف کلاس را خواهد داشت. دانش‌آموزان از کلاسی به کلاس دیگر تغییر می‌کنند. برخی ممکن است محتاط و با ملاحظه باشند، در حالی که برخی دیگر مشکل‌ساز هستند.
عده‌ای ممکن است مشغول نوشتن پیامک با دوستان خود باشند در حالی که در ته کلاس می‌نشینند، مزاحم نیستند! بسته به دانش‌آموزان در هر کلاس، ممکن است استراتژی‌های مختلف یادگیری لازم باشد. برخی دانش‌آموزان بسیار عالی ایفای نقش می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ترجیح می‌دهند بی‌سر و صدا یادداشت‌هایی بنویسند و گوش دهند. یک معلم خوب می‌داند چگونه دانش‌آموزان را در فرایند یادگیری درگیر کند.
زمان انتظار در آموزش
به جزء صبر چه چیز دیگری در آموزش خود بگنجانیم تا منجر به حفظ طولانی مدت برنامه درسی شود؟ از زمان ارائه سؤال به کلاس تا فراخوانی دانش‌آموز برای پاسخ دادن را زمان انتظار گویند.
اجازه دادن به دانش‌آموز برای ارائه پاسخی متفکرانه با افزایش زمان انتظار، جنبه بسیار مؤثری در تدریس دارد.
در بیشتر مواقع، وقتی دانش‌آموز در پاسخگویی تأخیر می‌کند معلمان بی‌حوصله می‌شوند و از دانش‌آموز بعدی می‌خواهد که به سؤال پاسخ دهد.
یک معلم خوب با صبر و حوصله منتظر است و حتی ممکن است سرنخ‌هایی را برای هدایت دانش‌آموز و ترغیب یک محیط کلاس آزاد و منصفانه فراهم کند.
وقتی به دوره تحصیل خودمان نگاه می‌کنیم، مربیانی را پیدا می‌کنیم که به نوعی راهی برای صبر و شکیبایی با ما پیدا کردند، حتی وقتی که هر نشانگر به آن‌ها می‌گفت که به موضوع بعدی بروید یا تسلیم شوید. اعتبار کمی به دانش‌آموزان بدهید…
راهبردهای برای صبور بودن معلم
برای آن که معلمی صبور باشید، نکات زیر را پیشنهاد می‌کنیم:
- دانش‌آموزان خود را درک کنید. کاری که معلمان باید بیش از صبور بودن برای دانش‌آموزان خود انجام دهند، آن است که باید آن‌ها را نیز درک کنند. در اصل، صبر بدون درک اصلاً صبر نیست بلکه یک شکل خالی از انتظار است.
- مطابق نیاز هر دانش‌آموز تنظیم شوید. دانش‌آموزی که دارای روحیه تند و خشن است نباید او را برای تکمیل فعالیت تحت فشار قرار داد، روز بعد ممکن است بهتر روی کارش تمرکز کند. برای مقابله با یک دانش‌آموز خرابکار از تمام دانش خود در مورد آن دانش‌آموز استفاده کنید.
- خوب آماده باشید. تدریس را بر مبنای درک خود از هر دانش‌آموز انجام دهید. این آمادگی به شما امکان می‌دهد نیازهای هر دانش‌آموز را پیش‌بینی کنید و از سرخوردگی در ناامیدی‌های غیرضروری که نقطه مقابل صبر است، جلوگیری کنید.
- مثبت فکر کنید. جدا کردن خصوصیات خوب در هر دانش‌آموز و شناخت نقاط قوت او به صبر و شکیبایی بیشتر شما کمک می‌کند. این امر به ویژه هنگام اصلاح رفتار دانش‌آموز بسیار مهم است. اگر اصلاح رفتار دانش‌آموز را در یک چرخه مثبت قرار دهید، او با آمادگی بیشتری آن را می‌پذیرد و خود را به سمت پیشرفت ترغیب می‌کند.
نکته آخر اینکه معلم اگر برای یافتن تحولات جدید در آنچه باید تدریس شود به دنبال به‌روز کردن خود نباشد، به عنوان معلم درجا خواهد زد؛ بنابراین، یک معلم یک یادگیرنده مستمر است و این نه تنها صبر، بلکه فداکاری، اراده و مهم‌تر از همه اشتیاق به تدریس را تجربه می‌کند تا شادی محض دانش‌آموزان خود را در یادگیری و بهره‌مندی از زندگی تجربه کند.
