تفکر انتقادی

تفکر انتقادی مولد ایده‌های ناب ریاضی:

معلمان در مدرسه انتظار ندارند که شما تک‌تک قواعد ریاضی مثلاً فرمول‌های روابط مثلثاتی را به خاطر بسپارید، آن‌ها می‌توانند جزئیاتی را که فراموش کرده‌اید را به شما یادآوری کنند. آنچه آن‌ها انتظار دارند آن است که شما بتوانید فکر کنید، بدانید چگونه بین ایده‌ها ارتباط برقرار کنید و به‌طور نقادانه اطلاعات را ارزیابی کنید.مهم است که به‌عنوان فردی تحصیل‌کرده بتوانید آگاهانه قضاوت کنید، استدلال خود را توضیح دهید و قادر به حل مسائل ناشناخته باشید. هدف مقاله آن است که شما تفکر انتقادی را بشناسید؛ بتوانید آن را به‌خوبی در خود توسعه دهید تا در آینده از پس مطالعات دانش‌آموزی و دانشجویی خود برآیید و بیشترین استفاده را درباره کار با کارفرمایان آینده خود داشته باشید.

تفکر انتقادی

تفکر انتقادی از سوی برخی به‌عنوان علامت تجاری یک فرد تحصیل‌کرده بشمار می‌رود. برای یک دانش‌آموز یا دانشجویی نمونه بودن و نیز تبدیل‌شدن به یک کارمند فعال و متعهد و شهروندی جهانی، داشتن مهارت تفکر انتقادی بسیار حائز اهمیت است.

” این نشانه یک ذهن تحصیل‌کرده است که می‌تواند یک فکر را بپذیرد باوجوداینکه آن را نمی‌پسندد .” – ارسطو

تفکر انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی، از دانش‌آموزان می‌خواهد که از ابعاد مختلف درباره یادگیری خود فکر کنند یعنی درباره‌ی چگونگی یادگیری خود یاد بگیرند، روی نحوه فکر کردن خودشان، و اینکه چگونه می‌توانند با دیگران استدلال کنند (توماس ، دیویس ، و کازلاوسکاس ، 2007).

تفکر انتقادی فقط پردازش آگاهانه و منظم اطلاعات است تا بتوانید تصمیمات بهتری بگیرید و به‌طورکلی امور را بهتر درک کنید. تعریف فوق شامل بسیاری از کلمات است زیرا تفکر انتقادی شما را ملزم به استفاده از ابزارهای مختلف فکری برای اطلاعات مختلف می‌کند.

راه‌های تفکر انتقادی در مورد اطلاعات شامل موارد زیر است:

• درک مفهوم
• تجزیه‌وتحلیل
• ترکیب
• ارزیابی
این اطلاعات می‌توانند از منابعی مانند:
• مشاهده
• تجربه
• تفکر
• استدلال
• ارتباطات
و همه این‌ها برای راهنمایی:
• باورها
• تمرین‌ها

شما همچنین می‌توانید از این طریق تعریف کنید:

تفکر انتقادی نقطه مقابل تفکر منظم و روزمره است.

در هرلحظه، بیشتر تفکرات به‌صورت خودکار اتفاق می‌افتد. وقتی به‌طور انتقادی فکر می‌کنید، آگاهانه از هر یک از ابزارهای فکری فوق استفاده می‌کنید تا به نتیجه‌های دقیق‌تری ازآنچه مغز شما به‌طور خودکار انجام می‌دهد برسید.

مهارت‌های متفکران انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی ابعاد بسیاری دارد. توانایی دانستن مهارت در شرایط خاص و استفاده از این مهارت بدون تعصب و در نظر گرفتن نظرات دیگران آسان نیست. بااین‌حال، تعدادی از مهارت‌های تفکر انتقادی وجود دارد که دانش‌آموزان می‌توانند به‌منظور توسعه این تفکر در مرتبه بالاتر به‌کارگیرند.

تفکر انتقادی

مهارت‌ها و توانمندسازی آن‌ها به‌عنوان متفکران مهم است. برخی از این مهارت‌ها در لیست زیر ارائه‌شده است:

• رسیدگی و ارزیابی دیدگاه‌های مختلف؛
• روشنفکری
• رشد یک استدلال منطقی با شواهد مناسب؛
• شناسایی نقص‌ها ، نقاط ضعف یا قوت یک استدلال؛
• تشخیص تعصب در خود و دیگران.
• تعیین اولویت‌ها یا اهمیت رمزگشایی.
• ارزیابی روی تصمیم‌گیری‌های خودشان؛
• ارزیابی کار خود و دیگران؛
• خودتنظیمی.

جنبه مهم دیگر تفکر انتقادی، فراشناخت است:

آگاهی از نحوه تفکر. با آگاه کردن دانش‌آموزان از تفکر خود و نحوه استفاده از مهارت‌های مختلف تفکر، آن‌ها را قادر می‌سازد که روی تفکر خودکنترل داشته باشند و آن را بهبود بخشند. (جونز و راتکلیف، 1993)

چرا تفکر انتقادی اهمیت دارد؟

دانش‌آموزانی که یاد گرفته‌اند به‌طور نقادانه در ریاضی تفکر کنند، می‌توانند توضیح دهند که چرا یک فرمول کار می‌کند و می‌توانند مراحل مورداستفاده برای تعریف یک مفهوم را دنبال کنند. نه‌تنها آن‌ها می‌توانند یک مسئله را حل کنند بلکه می‌توانند منطق روند کار خود را برای رسیدن به یک‌راه حل توضیح دهند.

تفکر انتقادی به شما در تصمیم‌گیری‌های سخت کمک می‌کند. تفکر انتقادی به شما امکان می‌دهد جوانب مثبت و منفی گزینه‌های موجود خود را با یکدیگر مقایسه کنید، نشان می‌دهد که گزینه‌های بیشتری ازآنچه تصور می‌کنید وجود دارد.

تفکر انتقادی در دانشگاه نیز اهمیت دارد زیرا:

• به شما این اجازه را می‌دهد تا نظرات خود را شکل دهید و با مفاهیم فراتر از یک بعد سطحی درگیر شوید. این برای تهیه مقاله عالی و داشتن یک بحث هوشمندانه با اساتید یا همکلاسی‌های شما ضروری است.

• این امکان را به شما می‌دهد تا استدلال‌های ارزشمندی را تهیه کنید و از آن‌ها نسخه پشتیبان تهیه کنید. اگر قصد دارید به تحصیلات تکمیلی بروید یا دکترای خود را دنبال کنید، تفکر انتقادی بسیار مهم است.

• به شما کمک می‌کند تا کار خود را ارزیابی کنید. و این منجر به نمرات بهتری می‌شود (چه کسی این را نمی‌خواهد؟!).

تفکر انتقادی این امکان را به شما می‌دهد که بعد از فارغ التحصیلی به پیشرفت فکری خود ادامه دهید. پیشرفت نباید بعد از فارغ‌التحصیلی متوقف شود باید یادگیری را تا آنجا که می‌توانید ادامه دهید. با اطلاعات جدید روبرو می‌شوید، دانستن چگونگی تفکر انتقادی به شما در ارزیابی و استفاده از آن کمک می‌کند.

تفکر انتقادی باعث می‌شود که شما موقعیت‌های شغلی بیشتری داشته باشید (و حقوق بیشتری دریافت کنید) بهترین کارمندان نه‌تنها می‌دانند که چگونه مشکلات موجود را حل کنند، بلکه می‌دانند چگونه می‌توانند راه‌حلی برای مشکلاتی ارائه دهند که هیچ‌کس تابه‌حال تصور نمی‌کرد. برای به دست آوردن شغل عالی بعد از فارغ التحصیلی، باید یکی از این کارمندان باشید و تفکر انتقادی عنصر اصلی برای حل مشکلات دشوار و مسائل جدید است.

تکنیک‌هایی برای تقویت تفکر انتقادی:

۱. سؤالات اساسی بپرسید:

“جهان پیچیده است. اما آیا همه مسائل به یک راه‌حل پیچیده نیاز دارند؟ ” – استفان جی دوبنر
بعضی‌اوقات توضیحات چنان پیچیده می‌شود که سؤال اصلی از بین می‌رود. برای جلوگیری از این امر، به‌طور مداوم به سؤالات اساسی که هنگام حل مسئله خود مطرح کرده‌اید، برگردید.

فرض کنید با مسئله جدیدی، (حتی در کار یا زندگی) روبرو هستید و مطمئن نیستید که چه‌کاری باید انجام دهید. با پرسیدن موارد زیر شروع کنید:

• چه اطلاعاتی راجع به این مسئله دارم؟
• اطلاعات فوق را چگونه شناسایی کردم؟
• هدف من چیست و سعی در کشف، اثبات، رد کردن، حمایت یا انتقاد از چه مواردی را دارم؟
• چه چیزی ممکن است نادیده گرفته شود؟

این نوع سؤالات شما را مشتاق می‌كند كه هسته اصلی مسئله را به دست آورید، قبل از فرض پیچیدگی، از خود برای راه‌حل‌های ساده سؤال كنید. برخی از نفس‌گیرترین راه‌حل‌های مسائل نه به دلیل پیچیدگی آن‌ها بلکه در اثر سادگی ظریف آن‌ها حیرت‌انگیز است. هرچه در تفکر انتقادی بهتر باشید، سؤالات شما اساسی‌تر و روشن‌تر می‌شوند.

2. از روند ذهنی خودآگاه باشید و تعصب را کنار بگذارید:

فکر انسان شگفت‌انگیز است، اما سرعت و اتوماسیونی(خودکار بودن) با آن اتفاق می‌‌افتد که وقتی ما سعی در انتقادی فکر کردن داریم، می‌تواند این سرعت مشکل‌ساز باشد.

مغز ما به‌طور طبیعی از اکتشاف (میانبرهای ذهنی) برای توضیح آنچه در اطراف ما اتفاق می‌افتد استفاده می‌کند.در بسیاری از موارد، این اکتشاف‌ها نتایج درستی را به دست می‌آورند و به ما کمک می‌کنند تا در جهان پیشرفت کنیم. در موارد دیگر، مغز به شکلی از تعصبات غیرقابل اطمینان استفاده می‌‌کند که ما را در مسیری اشتباه سوق می‌دهد.

مهم نیست که چقدر باهوش و متفکر باشید، اگر می‌خواهید یک متفکر منتقد خوبی باشید، باید بپذیرید که چنین تعصباتی دارید و باید یاد بگیرید که مراقب آن‌ها باشید. این عادت را به وجود آورید که از خود بپرسید که چه فرض می‌کنید و چرا، و موارد غیرضروری را شناسایی و کنار گذارید. آگاهی بیشتر از تعصبات خود، اولین قدم برای بازنویسی این بخش‌های تفکر شماست (گرچه حتی بهترین متفکر منتقد هرگز کاملاً عاری از تعصب نخواهد بود).

3. خلاصه‌نویسی:

شما از طریق خلاصه‌نویسی به درک و فهم مطالب و پردازش مفاهیم و مسائل خواهید پرداخت. خلاصه کردن، هنر و فن اولویت‌بندی مطالب است و لازمه آن بررسی و فهمیدن مطالب است تا بتوان به‌درستی مطالب ضروری را از غیرضروری تفکیک کرد. خلاصه کردن مطالب بهترین وسیله برای آموزش تفکر انتقادی است زیرا قدرت تجزیه‌وتحلیل فرد را بالا می‌برد.

تفکر انتقادی

4. شواهد موجود را ارزیابی کنید:

“اگر من بیشتر دیده‌ام، به خاطر ایستادن بر روی سربازان غول‌پیکر بوده است.” – اسحاق نیوتن

وقتی می‌خواهید مسئله‌ای را حل کنید، همیشه کارهای دیگری که در همان حوزه انجام‌شده‌اند، به شما کمک می‌کند. وقتی شخصی قبلاً کارهایی را انجام داده است، هیچ دلیلی وجود ندارد که شما برای حل مسئله از ابتدا شروع کنید.
بااین‌حال، مهم است که این اطلاعات را به‌صورت انتقادی ارزیابی کنید، وگرنه به‌راحتی ممکن است به نتیجه نادرست برسید. سؤال‌های زیر را درباره مدارکی که با آن‌ها روبرو هستید بپرسید:

• چه کسی این مدارک را جمع کرده است؟
• چگونه آن‌ها آن را جمع کردند؟
• چرا؟

5. روشنفکر باشید:

تنها استدلال آوردن شما برای خودتان مهم نیست بلکه باید قادر به توضیح این استدلال برای دیگران هم باشید. ایجاد فرصتی برای بحث و گفتگو در مورد ایده‌های خود در کلاس، کیفیت کار شما را بهبود می‌‌دهد (کورفیس ، 1988). فرصت‌هایی که در آن شما و همکلاسی‌هایتان در مورد موضوعات مختلف بحث کنید و برای هم دلیل بیاورید، تا باهم به نتیجه برسید.

تفکر انتقادی

در این هنگام شما می‌توانید استدلال‌های خود را توسعه دهید، شواهد خود را بیان کرده و نظرات دیگران را بشنوید. با توسعه این مهارت‌ها، شما یاد می‌گیرید که روشنفکر باشید و بدانید که اغلب ترکیب نظرات یک گروه تصمیمات بهتری به همراه دارد.

یادگیری مبتنی بر تیم باعث تقویت یادگیری فعال شما در گروه‌های کوچک کلاس با دانش‌آموزان دیگر می‌شود و باعث می‌شود قبل از آمدن به کلاس، نسبت به قسمت‌های پیش یادگیری مطالب، احساس مسئولیت کنید. فعالیت‌های گروهی در کلاس، همکاری را در داخل و بین گروه‌ها ارتقا می‌بخشد(اسویت و مایکلسون 2008).

6. خودتنظیمی داشته باشید:

نیكولز (2009) معتقد است دانش‌آموزانی که توانایی خودتنظیمی دارند، قادر هستند به‌طور مستقل یاد بگیرند.
شما باید فرصت‌هایی فراهم کنید برای ارزیابی خود، گفتگوی با همسالان و درگیر شدن با واکنش(یا بازخورد) معلم خود، تا مهارت‌های خودتنظیمی را در خود توسعه دهید. علاوه بر این، شما باید یاد بگیرید که تصمیم‌گیری خودتان را ارزیابی کنید، تعصبات خود را بشناسید و در مورد یادگیری خود قضاوت کنید. (نیکولز ، 2009 ؛ باود و فالشیکوف ، 2005)

متفکران منتقد قادر به ارزیابی کار خود و دیگران هستند. آن‌ها می‌توانند روی گذشته‌ی خود تأمل کنند و از آن یاد بگیرند.

7. بدانید که هیچ‌کس 100٪ از زمان خود را انتقادی، فکر نمی‌کند :

” تفکر انتقادی از هر نوعی هرگز در همه افراد همگانی نیست. همه در معرض قسمت‌هایی از تفکر ناآگاهانه یا غیرمنطقی هستند. ” (ریچارد پاول, مایکل اسکریون)

منابع :
http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/view/9389
https://www.wikihow.com/Improve-Critical-Thinking-Skills
https://collegeinfogeek.com/improve-critical-thinking-skills/
https://study.com/academy/lesson/critical-thinking-math-problems-examples-and-activities.html
http://www.thelawofattraction.com/develop-critical-thinking-skills